Honing: gezond alternatief van suiker, of niet?

Honing is een populaire zoetmaker. Lekker voor in de thee, op brood, door de yoghurt, of gewoon om uit de pot te lepelen. Maar wist je al dat de suiker in honing hetzelfde is als die in suikerklontjes? Hoe dat zit, dat lees je hieronder.

Wat is honing?

We kennen honing allemaal als zoetmaker, bijvoorbeeld voor bij je muntthee. Ook weten we allemaal wel dat honing van bloemetjes en bijtjes komt. Maar weet je ook wat honing precies is?

Nee? Niet gek, want hoe honing tot stand komt, ligt toch iets gecompliceerder dan je denkt.

Zo ontstaat honing: Bijen verzamelen nectar uit bloemen. Nectar is een suikerhoudende, vloeibare stof, die door nectarklieren in of buiten de bloem afgescheiden wordt. Hier maken de bijen honing van, als voedselvoorraad voor barre tijden. De imker haalt deze honing vervolgens uit de honinggraten.

Bevat honing suiker?

Ja, honing bevat suiker. Aangezien nectar een aantal natuurlijke suikers bevat, bestaat honing van nature voor een groot gedeelte uit suikers. Eigenlijk is honing niets meer, en niets minder, dan suiker in vloeibare vorm, voorzien van wat extra ingrediënten.

Maar wat zijn ‘natuurlijke’ suikers? Met natuurlijke suikers bedoelen we ‘niet toegevoegd’. Ten minste, niet door mensen! Suiker blijft gewoon suiker, of het nou van honing of van suikerklontjes komt.

Honing in plaats van suiker

Kun je honing goed gebruiken als suikervervanger? Zeker, omdat honing voor 80% uit suikers bestaat, is honing een natuurlijke zoetstof. Zo kun je honing goed gebruiken in plaats van geraffineerde suikers.

Maar de nadelen van suiker voorkom je hier niet mee, want suiker is – en blijft – gewoon suiker. Honing is dus een mogelijke suikervervanger, als je in plaats van suikerklontjes wat honing in je thee wilt, bijvoorbeeld.

Dit neemt niet weg dat wij geen fan van suikerrijke producten zijn. Honing in plaats van suiker is iets minder ongezond, maar het zijn alsnog extra suikers die je neemt.

Samenvatting van suikers: Suiker is suiker. Je hebt enkel toegevoegde en niet toegevoegde suikers. Wel bestaat er een verschil tussen natuurlijke en kunstmatige zoetstoffen. Geraffineerd betekent gezuiverd: de suiker is puur, zoals in een suikerklontje.

Nectar als grondstof van honing

Want hoe zit dat precies met suiker in honing? De nectar uit bloemen bevat alle basisstoffen voor honing. Bijen verzamelen nectar om een voedselvoorraad aan te leggen. Nectar – en dus honing – bevat altijd deze natuurlijke suikers:

• Glucose (30-50%)
• Fructose (25-45%)
• Sucrose en overige suikers (5%)

Verder bevat nectar onder andere verschillende vitaminen, mineralen en (amino-)zuren, maar de voedingswaarde van honing is minimaal.

Wist je dat… voor elke kilo honing zo’n vier kilo nectar nodig is?

Voedingswaarde van honing

Honing is een natuurproduct. Om precies te achterhalen wat er in zit, zou je bij ieder potje nauwkeurig onderzoek moet verrichten om de exacte voedingswaarde te achterhalen.

Er bestaan namelijk vele verschillende soorten honing. De exacte algemene voedingswaarde delen is dus onmogelijk, daarom volstaat een gemiddelde.

En als je geen dierlijke producten wilt gebruiken, kan je kiezen voor agave siroop als suikervervanger.

Gemiddelde voedingswaarde per 100 g:

Grofweg kun je op basis van onderstaande voedingswaarde concluderen dat honing vooral suiker is. De meeste soorten honing bestaan uit ruim driekwart suikers.

Toch zitten er ook een aantal vitaminen en mineralen in honing. Lees hieronder wat de gemiddelde voedingswaarde van honing is:

• Energie kcal 308/ kJ 1290
• Koolhydraten 75,5 g (waarvan suikers 75,1 g)
• Eiwit 0,4 g
• Water 23,1 g
• Vitamine C 3,2 mg
• Natrium 7 mg
• Kalium 50 mg
• Calcium 5 mg,
• Fosfor 20 mg
• IJzer 1,3 mg
• Magnesium 2 mg
• Zink 0,60 mg

Onze conclusie: Je lichaam verwerkt alle soorten suiker op dezelfde manier en de hoeveelheid gunstige voedingsstoffen is zo gering, dat honing geen positieve bijdrage levert aan je gezondheid.

Honing van imkers gezonder?

Maar hoe zit het dan met honing van imkers? Is die niet gezonder? Honing is een natuurproduct en kun je het beste bij een imkerij kopen, omdat ze deze de honing niet verwarmen (of beperkt), waardoor de mineralen en vitaminen in de honing blijven. Hier lees je meer over dit proces.

Alleen is de hoeveelheid vitaminen en mineralen in honing nog steeds verwaarloosbaar. Als je die mineralen en vitaminen binnen wilt krijgen, kun je beter gaan voor fruit of (groene) groenten.

Honing van de imker kan iets gezonder (of beter gezegd: minder ongezond) zijn dan supermarkthoning, maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Qua suikers maakt het sowieso niks uit, want: suiker is suiker!

Oppassen met honing bij baby’s

Honing is dus wel een natuurproduct, maar niet perse gezond. Suiker uit suikerriet is immers ook een natuurproduct, en niet gezond. Maar zoals met alles geldt: met mate past honing prima in een gevarieerd dieet – net als met bijvoorbeeld wijn. We raden het af, maar soms kan/mag het.

Voor volwassenen dan, want voor baby’s is honing geen goed idee. Dit kan namelijk kan besmet zijn met sporen van botulismebacteriën. Hierdoor kunnen kleine kinderen, bij wie het immuunsysteem en de darmflora zich nog moeten ontwikkelen, ziek worden.

Bacteriën in honing

De infectie zou dan worden veroorzaakt door de inname van sporen die zich in de honing bevinden en die in het maag-darmkanaal kunnen gaan uitgroeien tot echte bacteriën.

Botulisme wordt uiteindelijk veroorzaakt wanneer de bacterie kolonies gaat vormen in het darmkanaal en hier de stof botuline gaat produceren. Via opname van deze giftige stof wordt de baby uiteindelijk ziek.

Maar laat je niet afschrikken

Want honing staat ook bekend als natuurlijk antibioticum. Dit komt onder andere door de hoge concentratie aan suiker en het voorkomen van waterstofperoxide, dat door een suikerafbrekend enzym in de honing wordt aangemaakt.

Verder bevat honing ook een antibacteriële proteïne, die ook een functie in het afweersysteem van bijen vervult.

Honing wordt in het menselijk lichaam te snel afgebroken om daar als antibioticum te kunnen werken. Op de huid zou hij echter wel verlichting kunnen brengen

Verlichtende werking van honing: Enzymrijke honing werkt zuiverend, antibacterieel en desinfecterend voor de huid. Hierdoor heb je bijvoorbeeld meer kans op een sneller herstel bij wondjes. Diezelfde antibacteriële werking is de reden dat honing vaak wordt gedronken bij keelpijn, bijvoorbeeld in de vorm van een grog.

Is honing een goede vervanger van suiker?

Overal op het internet kom je honing tegen als ‘natuurlijke’ suikervervanger. Maar aan het eind van de dag is suiker gewoon suiker. Het enige verschil is of suiker toegevoegd is, of niet.

In het geval van honing is suiker dus niet toegevoegd, maar bestaat uit zichzelf al uit veel suikers. Gemiddeld zit er in 100 gram honing zo’n 75 gram suiker – vrij veel.

Suiker vervangen door suiker (honing)

Honing kan passen binnen een gezond voedingspatroon, mits met mate. Zo kan je suikerklontjes bij je thee inruilen voor honing, al raden we beiden af. We kunnen het niet vaak genoeg roepen: suiker is suiker!

En suiker los aan eten of drinken toevoegen is altijd ongezond, al helemaal als je wilt afvallen. Mocht je toch zo nu en dan honing willen, dan kan dat prima, maar doseer het – net als met wijntjes.

Wat je eigenlijk doet is suiker vervangen met suiker. En natuurlijke suikers zijn nauwelijks gezonder. De bijdrage die honing binnen een gezond voedingspatroon kan leveren aan de inname van nutriënten is verwaarloosbaar.

Ma’s advies: vermijd suikers (en dus honing)

Hard maar waar: we raden honing af. Door de hoeveelheid suiker in honing past er slechts af en toe een klein beetje in een gevarieerd en gezond voedingspatroon.

Natuurlijk kun je zo nu en dan wat honing door je thee doen wanneer je keelpijn hebt, of bij de Griekse yoghurt als eiwitrijk toetje.

Maar voor de vitaminen en mineralen kun je honing beter achterwege laten. Ga dus voor fruit, dan heb je koolhydraten én vezels, mineralen en vitaminen. Of voor groenten, natuurlijk.

Voorbeeld: In 100 gram honing zit 3,2 mg vitamine C. Ter vergelijking: in 100 gram sinaasappels zit 50 mg vitamine C.

Gevaar van zoetigheid

Beschouw honing als een fruitsapje: de suikers in sinaasappelsap zijn ‘natuurlijk’, maar het zijn er veel te veel. Je gebruikt immers de suikers van 10 sinaasappels in één sapje.

Natuurlijk staat niet gelijk aan gezond. Ook honing is natuurlijk, maar bevat maar liefst 80% suiker – niet bepaald gezond dus. Probeer suiker daarom liever niet te vervangen met honing, maar vermijd beiden. Probeer bijvoorbeeld eens wat minder koolhydraten tot je te nemen, of ga voor een zoetmaker zonder suiker, zoals stevia.

Het overkoepelende advies blijft: vermijd (toegevoegde) suikers en zoetmakers, want de associatie met zoet blijft gevaarlijk. Beter zou zijn deze cravings af te leren. Hoe? Minder bewerkte producten, en meer ‘whole foods’ zoals groenten, fruit en peulvruchten.