Zijn polyolen beter dan suikers? De schokkende waarheid over zoetstoffen

Grote kans dat je nog nooit van polyolen hebt gehoord. En dat terwijl je ze ongetwijfeld binnenkrijgt. Wat zijn het? Wat moet je erover weten? Dat lees je allemaal hieronder!

  1. Leestijd 11 min
  2. 10 09 2021
Deel dit bericht

Polyolen worden gebruikt als vervanging van suikers, maar is dit wel zo’n goed idee? In dit artikel leggen we je uit wat polyolen zijn, wat het verschil met suikers is en alles over het gebruik van deze zoetstof: zijn ze slecht voor je? En kun je ze eten als je aan het afvallen bent?

Wat zijn nu eigenlijk zoetstoffen?

Zoetstoffen en suikers worden vaak in één adem genoemd. Ze komen voor in veel producten om er een zoete smaak aan te geven. Vaak worden ze ook in verband gebracht met allerlei gezondheidsklachten, maar hoe terecht is deze claim eigenlijk?

Allereerst, het is overduidelijk dat toegevoegde suikers niet goed zijn voor je lichaam. Zo schoppen deze suikers je bloedsuikerspiegel door de war, met pieken en dalen tot gevolg. Slecht voor je nachtrust, en je krijgt snel weer honger. Daarnaast is dit dé grote oorzaak van overgewicht.

Suiker = verslavend

En, suiker is ook nog eens hartstikke verslavend. Uit onderzoek is gebleken dat het goedje zelfs verslavender kan zijn dan cocaïne. Dit komt mede doordat aan bijna alle producten die je in de supermarkt koopt suikers zijn toegevoegd.

Dit wordt gedaan om producten zoeter te maken. Zo wordt er een suikerafhankelijkheid gecreëerd, en is de kans groter dat je weer meer van diezelfde producten eet. Al wordt suiker ook gebruikt om de producten langer houdbaar te maken.

Ma’s TIP: Heb jij een suikerverslaving? Je bent niet de enige! Het goede nieuws is dat je hier iets aan kunt doen. Lees hier hoe ik je kan helpen.

Zoet is meer dan suikers

Deze zoete toevoegingen worden wel samengevat in de naam ‘suikers’, maar het kunnen meerdere dingen zijn. Er bestaan, naast suikers, wel meer dan vijftien goedgekeurde zoetstoffen. Deze kunnen uit de fabriek, maar ook uit de natuur komen (bijvoorbeeld uit fruit).

Al deze zoetstoffen krijgen bij productie een e-nummer toegewezen. Hierdoor kan de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid onderscheidt maken en de voedselveiligheid beter controleren. Een e-nummer betekent dus niet per definitie dat de zoetstof in het product in de fabriek gemaakt is.

Alle zoetstoffen die in producten terecht komen hebben dus een e-nummer. Een zoetstof zonder e-nummer is onveilig bevonden en afgekeurd voor gebruik in producten. Aspartaam is goedgekeurd, en daarom ook wél veilig (in tegenstelling tot wat veel mensen denken).

Zoetstoffen versus suiker

Maar wat is dan het verschil tussen zoetstof en suiker? Zijn ze beiden net zo ongezond? Nee, daar zit een groot verschil in. Zo worden zoetstoffen gebruikt ter vervanging van suikers in producten die je in de supermarkt vindt. Dit zijn voornamelijk lang houdbare producten zoals frisdrank, vruchtensap, maar ook yoghurt en jam.

Het grootste verschil met suikers is dat er in zoetstoffen minder calorieën zitten. Dit komt doordat zoetstoffen extreem zoet zijn, en je er maar een minuscuul beetje van nodig hebt. En net als suikers heb je allerlei verschillende soorten zoetstoffen, bijvoorbeeld in tabletjes (zoetjes voor in de koffie) of poeder (zoals stevia).

Ma’s TIP: Heb jij moeite je in te houden met snoepen en snaaien na het avondeten? Lees hier mijn tips om hier voorgoed vanaf te komen.

Last van een opgeblazen gevoel? Probeer dan eens het FODMAP dieet!

Mini-Wiki

Zoetstoffen worden dus gebruikt om suikers te vervangen. Waarom? Omdat er in zoetstoffen minder calorieën zitten, en dit staat natuurlijk beter op de verpakking. Een product dat er gezonder uitziet, zal sneller worden verkocht.

Maar is zo’n product ook echt gezonder? Om deze vraag te kunnen beantwoorden moeten we onderscheid maken in twee soorten zoetstoffen: de intensieve, en de niet-intensieve stoffen. Die laatste noem je ook wel polyolen genoemd.

Waar zitten ze in?

Intensieve zoetstoffen zitten vooral in producten als:

  • Groenten en fruit in blik of glas
  • Jam
  • Kauwgom, chocolade, snoep
  • Sauzen
  • Koek en gebak
  • Zoetjes
  • Alcoholische dranken
  • Voedingssupplementen
  • IJs
  • Ontbijtgranen
  • Boterhampasta
  • Zoetzure vis in blik of glas
  • Soepen
  • Vruchtendranken, frisdranken
  • Zuivelproducten
  • Noten
  • Snacks
  • Desserts

Polyolen (niet-intensieve zoetstoffen) zitten vooral in de producten:

  • Zuivelproducten
  • Chocolade, snoep, kauwgom
  • Koek en gebak
  • Voedingssupplementen
  • IJs
  • Sauzen
  • Vruchtenjam
  • Frisdranken

Ma’s TIP: Zelf vruchtenjam maken zonder suiker? Lees hier ons recept.

Polyolen: de betekenis en het verschil met intensieve zoetstoffen

Polyolen worden als niet-intensief bestempeld omdat ze maar half zo zoet zijn als suiker. Dit in tegenstelling tot intensieve zoetstoffen die wel 30 tot 37.000 (!) keer zoeter kunnen zijn dan suikers! Het zal je niet verbazen dat van intensieve zoetstoffen dus in het algemeen maar erg weinig gebruikt hoeft te worden om een product zijn zoete smaak te geven.

Dit betekent niet dat intensieve zoetstoffen ook per se gezonder zijn. Veel van deze zoetjes worden namelijk in de fabriek geproduceerd door verschillende stoffen te bewerken en combineren. Klinkt chemisch, en dat is het ook!

Kunstmatige en natuurlijke zoetstoffen

Gelukkig wordt ook een aantal intensieve zoetstoffen uit de natuur gehaald. Bijvoorbeeld uit zaden van een boom, of uit de stevia plant bijvoorbeeld. Dit is het verschil tussen natuurlijk en kunstmatige zoetstoffen.

Voor de minder intensieve polyolen ligt dat niet veel anders. De meeste polyolen worden kunstmatig gemaakt uit zetmeel en suikers. Plantaardige bronnen zijn er ook: denk hierbij aan planten en bomen, fruit, maar ook aan paddenstoelen en houtvezels.

Afkicken van suiker? Lees dan deze tips!

Polyolen versus suiker

Naast dat polyolen dus minder zoet zijn dan suikers en intensieve zoetstoffen, en bovendien veel minder calorieën bevatten, zit het grote verschil met suikers hem in de opname van het goedje door jouw lichaam.

In tegenstelling tot suikers neemt je dunne darm namelijk bijna geen polyolen op. Dit betekent dat je bloedsuikerspiegel minder gevolgen ervaart van het innemen van polyolen, dan van het eten van geraffineerde suikers en intensieve zoetstoffen.

Hoe slecht zijn polyolen?

Hierdoor zullen klachten die gerelateerd zijn aan het eten van suikers (zoals energie pieken en dalen, vermoeidheid, een chagrijnig gevoel) minder goed merkbaar zijn. En dat is natuurlijk mooi meegenomen!

Dit betekent echter niet dat wij het gebruik van polyolen aanbevelen. Laat duidelijk zijn dat als je wilt afvallen en een gezond en slank lichaam nastreeft, het eten van suikers nu eenmaal sowieso geen goed idee is. Er zijn namelijk ook nadelen bekend over het gebruik van polyolen.

Bekende nadelen van polyolen

Doordat ze bijna niet worden opgenomen door de dunne darm, komen zoetstoffen grotendeels in de dikke darm terecht. Hier zetten de bacteriën in je lichaam ze om. Bij dit proces ontstaan gassen die winderigheid en zelfs diarree veroorzaken.

Met een hoge dosis bedoelen we geen dosis die bijna onmogelijk is om binnen te krijgen. Gebruik jij veel light producten? Dan bestaat de kans dat jij dagelijks zo’n hoge dosis te pakken hebt zeker aanwezig.

Heb je geen idee hoeveel suikers je per dag mag? Lees dan snel dit artikel!

Hoewel ieder lichaam anders reageert op zoetstoffen en polyolen, en dus niet iedereen dezelfde of even heftige klachten zal ondervinden, is het dus wel gewoon ongezond en onnatuurlijk om deze stoffen binnen te krijgen.

Polyolen en koolhydraten

We zagen al dat polyolen veel minder calorieën bevatten dan suikers, maar hoe zit het eigenlijk met het gehalte aan koolhydraten in deze zoetstoffen? Mag je polyolen eten als je aan het afvallen bent?

Het antwoord is eigenlijk gelijk aan ons antwoord op de vraag of je alcohol mag drinken tijdens het afvallen. Liever niet. Oftewel: geniet, maar nuttig wel met mate. Polyolen blijven suikers, en suikers eten en afvallen gaat nu eenmaal niet goed samen.

Past deze vorm van suiker in een koolhydraatarm, keto of diabetes gerelateerd dieet?

In zowel een koolhydraatarm als keto dieet worden polyolen (en andere zoetstoffen) in principe niet meegeteld bij de voedingswaarden. Dit komt omdat ze geen effect hebben op de bloedsuikerspiegel of hoeveelheid glucose die je lichaam in ’t bloed aanmaakt.

Polyolen hebben bijna geen effect op deze glucose, en daarmee ook niet op de insuline waarden. Je kunt ze daarom ook gebruiken als je diabetes hebt. En ja, je polyolen ook (met mate) gebruiken in een keto of koolhydraatarm dieet. Je kunt polyolen nuttigen tijdens het keto dieet, maar let heel goed op de hoeveelheden (ze zijn immers niet perse gezond, maar een goed alternatief van suiker).

Let wel op: dat betekent nog steeds niet dat ze gezond zijn om te eten.

Ma’s TIP: Wil je meer lezen over wat koolhydraatarm eten nu precies is? Hier lees je er meer over.

Suikers zijn niet altijd makkelijk herkenbaar – lees hier waar je op moet letten!

Zijn er ook zoetstoffen die ik wél kan gebruiken?

Als jij toch graag een keertje wilt zondigen of een zoetje wilt toevoegen aan een koolhydraatarme taart of cake, raden we je niet zo zeer aan om polyolen te gebruiken maar vooral om te letten op de bron waaruit de zoetstof afkomstig is.

Zoals je hebt kunnen lezen worden zowel intensieve voedstoffen als niet-intensieve zoetstoffen (polyolen) gemaakt in de fabriek, maar ook van plantaardige bronnen. Als je een zoetje gebruikt, kies dan altijd voor een zoetstof uit een plantaardige bron.

Voorbeelden van relatief goede plantaardige bronnen, zijn zoetstoffen gemaakt uit bomen en planten, maar ook paddenstoelen en houtvezel. Denk bijvoorbeeld aan stevia, agavesiroop of ahornsuiker.

Ma’s advies over polyolen

Polyolen zijn dus zoetstoffen die gemaakt zijn op basis van suiker, maar zelf géén suikers zijn. Ze kunnen helpen om producten minder suikerrijk te maken, maar zoetigheid blijft zoetigheid. Niet alleen suiker is verslavend, maar de associatie met zoetigheid ook, daar wil je dus vanaf. Zie zoetstoffen daarom als een minder groot kwaad, maar nog steeds een boosdoener.

Natuurlijk is de gezondste manier van leven om geheel geen zoetstoffen naar binnen te werken, maar mocht je écht behoefte hebben aan zoetigheid – dan kun je met mate zoetstoffen, zoals polyolen, gebruiken. Een alternatief van écht suiker, dat je ten alle tijden wilt vermijden.

Wil jij afvallen maar weet je niet waar te beginnen? Heb jij hulp nodig om jouw voedingspatroon voor altijd te veranderen? Daar helpen wij je graag bij! Bekijk hier ons Koolhydraatarm 50-dagen programma. Dit staat boordevol informatie en lekkere recepten in samengestelde weekmenu’s, compleet met handige boodschappenlijstjes. Afvallen gegarandeerd!

Beoordeel dit artikel!

Slecht artikel Super artikel
Mart de Jong

Mart de Jong schrijft over sport, challenges en duurzame voeding. Hij gelooft er heilig in dat de toekomst - net als het verleden - plantbased is. Juist daarom wil hij graag laten zien dat plantaardig eten helemaal niet moeilijk is, als je maar in jezelf gelooft.

3 reacties

Dit vinden andere gebruikers van dit artikel
  • Gerardus Klijn

    Aspartaam goedgekeurd en dus daarom gezond! Als dit het niveau is van jouw onderzoek dan is het zonde van de tijd om dit allemaal te lezen! De hele voedings industrie is er op gemaakt om je verslaafd te laten worden aan zoetstoffen. Het gaat tenslotte alleen maar om geld en niet jouw gezondheid, de keuringsinstanties zitten allemaal in de zakken van dat soort bedrijven! Dus totaal ongeloof waardig! En aspartaam is kankerverwekkend, dan kan je nog beter echt suiker nemen maar gewoon veel minder!

  • Roos

    Hoe sta jij tegenover de natuurlijke polyool erythritol? Zie ook: https://www.sukrin.nl/blog/wat-is-erythritol/ Dat is m.i wel een goede suikervervanger en bovendien erg goed qua smaak te vergelijken met suiker en qua volume idem, waardoor bakken ermee goed te doen is! Nadeel vind ik wel de prijs.

  • R

    Even voor de duidelijkheid, een suiker kan niet wordt omgezet tot een bacterie(?). Het kan wel worden omgezet dóór bacterien, maar die waren dan al in de darm aanwezig.

Geef een reactie